Συχνές Ερωτήσεις γονέων

Κατά την ανατολή των δοντιών το παιδί μπορεί να εμφανίσει ευερεθιστότητα και δυσφορία, ανησυχία στον ύπνο, διογκωμένα και κόκκινα ούλα καθώς και αυξημένη έκκριση σάλιου.

Για να το ανακουφίσετε, μπορείτε να του δώσετε να δαγκώνει τα ειδικά παιχνίδια που υπάρχουν γι΄αυτόν το σκοπό και ιδιαίτερα εκείνα που έχουν μέσα νερό και παγώνουν στο ψυγείο.Οι ειδικές αλοιφές και κρέμες που κυκλοφορούν δεν είναι αποτελεσματικές.

Ωστόσο προσοχή, εάν το παιδί εμφανίζει πυρετό, εξανθήματα, εμετούς ή διάρροια θα πρέπει να επισκεφθείτε τον παιδίατρό σας, διότι είναι πιθανό να συμβαίνει στο μωρό σας κάτι άλλο, που δε σχετίζεται με την ανατολή των δοντιών του.

Γύρω στην ηλικία των 6 ετών ξεκινάει η ανατολή των μονίμων δοντιών. Τα πρώτα δόντια που εμφανίζονται στο στόμα είναι οι κάτω κεντρικοί τομείς και την ίδια χρονική περίοδο εμφανίζονται και οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι, οι οποίοι δεν αντικαθιστούν κάποιο παιδικό δόντι αλλά βγαίνουν πίσω από τα τελευταία παιδικά δόντια. Τις περισσότερες φορές περνούν απαρατήρητοι και μπορούν να  τερηδονιστούν οπότε είναι σημαντικό να είστε πολύ προσεκτικοί στο βούρτσισμα αυτών των δοντιών. Τέλος, στην ηλικία των 18 ετών περίπου ή και αργότερα θα εμφανιστούν στο στόμα (αν υπάρχουν ή αν χωρούν) και οι φρονιμίτες, ένας σε κάθε πλευρά. 

Πρόκειται για μια κατάσταση που συμβαίνει αρκετά συχνά, ιδιαίτερα στα κάτω μπροστινά δόντια, όπου τα μόνιμα ανατέλλουν πίσω από τα παιδικά δόντια, χωρίς αυτά να κουνιούνται.

Ο λόγος για τον οποίο γίνεται αυτό είναι ότι τα μόνιμα δόντια συνήθως δεν βρήκαν αρκετό χώρο για να βγούνε ακριβώς κάτω από τα αντίστοιχα παιδικά τους με αποτέλεσμα να βγαίνουν σε έκτοπη θέση (όχι στην κανονική τους θέση) με αποτέλεσμα η ρίζα του παιδικού δοντιού να μην απορροφηθεί φυσιολογικά και επομένως να μην μετακινείται το παιδικό δόντι.

Σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, απλά προσπαθήστε να κουνήσετε το παιδικό δόντι και εάν αυτό δεν είναι εφικτό μέσα στις επόμενες 2-3 εβδομάδες τότε η παιδοδοντίατρος θα βοηθήσει με την εξαγωγή του παιδικού δοντιού, ούτος ώστε το μόνιμο να έρθει μπροστά στη θέση του με τη βοήθεια της γλώσσας (δεν θα πρέπει το μόνιμο δόντι να ξεπεράσει σε ύψος, το ύψος του παιδικού δοντιού).

Στην περίπτωση που το μόνιμο δόντι που εμφανιστεί στο στόμα είναι κάποιο από τα μπροστινά πάνω δόντια ή κάποιος γομφίος τότε η εξαγωγή του νεογιλού θα πρέπει να γίνει άμεσα, ώστε να αυξηθούν οι πιθανότητες να έρθει το δόντι στη σωστή θέση αυτόματα, χωρίς ορθοδοντική παρέμβαση

Η αντικατάσταση των παιδικών δοντιών από τα μόνιμα τελειώνει περίπου στην ηλικία των 11 ετών ενώ γύρω στα 12 ανατέλλουν οι δεύτεροι μόνιμοι γομφίοι, πίσω ακριβώς από τους πρώτους μόνιμους γομφίους.

Συνήθως τα τελευταία παιδικά δόντια που αλλάζουν στην ηλικία των 11 ετών είναι οι άνω κυνόδοντες.

Τα βρέφη έχουν έντονα ανεπτυγμένο το ένστικτο του θηλασμού, το οποίο ικανοποιεί την ανάγκη της διατροφής και προσφέρει ευχαρίστηση και ασφάλεια.

Η πιπίλα είναι ένας συνηθισμένος τρόπος κάλυψης της ανάγκης του θηλασμού και δεν θα πρέπει να αποφεύγεται, γιατί τα μωρά καταφεύγουν στο πιπίλισμα του δακτύλου ο οποίος διακόπτεται πιο δύσκολα και έχει σοβαρές συνέπειες στην ανάπτυξη των γνάθων.

Όταν διαλέγετε μια πιπίλα πρέπει να εξετάζετε τα ακόλουθα:
• Το μέγεθός της πρέπει να είναι τέτοιο ώστε να μην χωράει ολόκληρη στο στόμα του παιδιού
• Η θηλή πρέπει να είναι μαλακή και να έχει ειδικό για την ηλικία του παιδιού ορθοδοντικό σχήμα
• Η πιπίλα δεν πρέπει να αποσυναρμολογείται εύκολα και να μην δένεται με κορδόνια γύρω από τον λαιμό του παιδιού, γιατί υπάρχει κίνδυνος πνιγμού
• Η προστατευτική ασπίδα πρέπει να έχει αρκετές τρύπες αερισμού και να εφαρμόζει καλά στα χείλη, ώστε να μην ερεθίζεται το δέρμα του μωρού

Τα περισσότερα παιδιά διακόπτουν αυτή τη συνήθεια στην ηλικία των 2-4 ετών. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο θηλασμός του δαχτύλου ή της πιπίλας συνεχίζεται εντατικά για μεγαλύτερες περιόδους.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκαλούνται διαταραχές στα δόντια (κενό-χάσμα ανάμεσα στα άνω και τα κάτω δόντια, χασμοδοντία) και στις γνάθους (προγναθισμός της άνω γνάθου, στενή άνω γνάθος), καθώς και προβλήματα στην ομιλία του παιδιού.

Καταρχήν ο θηλασμός του δακτύλου είναι πιο δύσκολος να διακοπεί απ’ ότι αυτός της πιπίλας. Αυτή η συνήθεια θα πρέπει να σταματήσει μέχρι την ηλικία των 3-4 ετών, ώστε τυχόν ορθοδοντικά προβλήματα να προλάβουν έως κάποιο βαθμό να διορθωθούν από μόνα τους.

Αν όμως αυτή η κατάσταση παραταθεί μετά το 4ο έτος, οι βλάβες κινδυνεύουν να γίνουν μόνιμες και η επιδιόρθωσή τους θα πρέπει να γίνει ορθοδοντικά. Στις περιπτώσεις αυτές ο παιδοδοντίατρος αποτελεί τον πλέον κατάλληλο για να σας δώσει οδηγίες διακοπής και θεραπείας αυτών των συνηθειών.

Επιπλέον συμβουλές:

• Προτιμήστε το παιδί να χρησιμοποιεί πιπίλα αντί για το δάχτυλο. Η πιπίλα μπορεί να “χαθεί”, ενώ τα δάχτυλο είναι πάντα διαθέσιμο
• Κάνετε την προσπάθεια διακοπής της συνήθειας σε μια περίοδο, όπου το παιδί δεν είναι πιεσμένο κι εσείς είστε σχετικά ξεκούραστοι (π.χ. οικογενειακές διακοπές)
• Επαινέστε το παιδί όταν δεν βάζει το δάχτυλο στο στόμα ή δεν χρησιμοποιεί πιπίλα και μην το μαλώνετε όταν υποκύπτει στην αδυναμία του
• Η χρήση βερνικιών με πικρή γεύση ή το τύλιγμα του δαχτύλου με επίδεσμο συνήθως δεν φαίνεται να έχουν ικανοποιητικά αποτελέσματα και δεν συστήνονται.
• Οργανώστε ένα ημερολόγιο καταγραφής των προσπαθειών του παιδιού.  Κάθε μέρα που δεν βάζει το δάχτυλό του στο στόμα θα κολλήσετε μαζί ένα αυτοκόλλητο στο ημερολόγιο. Όταν μαζέψει αρκετά αυτοκόλλητα χαρίστε του ένα δώρο που επιθυμεί
• Διαβάστε ανάλογα βιβλία : ‘’Η τελευταία Πιπίλα’’ (εκδόσεις: Ρώσση Ε.), ‘’Η Πιπίλα του Πάνου’’ (εκδόσεις Μίλητος), ’Ο Βασιλιάς Δαχτυλένιος και το Δάχτυλό του’’ (εκδόσεις: MODERN TIMES), ‘’Η Νεράιδα Πιπιλίνα και η Πιπίλα μου’’ (εκδόσεις: MODERN TIMES).

Αν και αυτές οι συμβουλές δεν σας βοηθούν, η παιδοδοντίατρος μπορεί να εξηγήσει στο παιδί γιατί δεν πρέπει να θηλάζει το δάκτυλό του, να το ενθαρρύνει να σταματήσει ή ακόμα και να επέμβει ορθοδοντικά (μετά την ηλικία των 4-5 χρόνων) με την κατασκευή ενός ειδικού ορθοδοντικού μηχανήματος.

Όταν το παιδί μπορεί να κάθεται μόνο του, πρέπει να αρχίσει να πίνει από ειδικό ποτήρι με στόμιο. Γενικά, στόχος σας πρέπει να είναι το παιδί να έχει σταματήσει τη χρήση του μπιμπερό μέχρι το 12ο μήνα.
Κρατήστε εσείς το μπιμπερό όταν ταΐζετε το μωρό, ώστε να γνωρίζει ότι το μπιμπερό ελέγχεται από εσάς και προορίζεται μόνο για τη θρέψη του.
Υπάρχουν τρεις μέθοδοι για τη διακοπή της συνήθειας του μπιμπερό:

• Ο πιο ριζικός τρόπος είναι να πεταχτεί άμεσα το μπιμπερό στα σκουπίδια μετά τους 12 μήνες
• Μπορείτε επίσης να αραιώνετε σταδιακά το γάλα με νερό, έτσι ώστε σε δύο εβδομάδες το περιεχόμενο του μπουκαλιού να είναι τελικά σκέτο νερό και το παιδί να αναζητά πλέον το γάλα από το ποτήρι του
• Ένας τρίτος τρόπος είναι να μειώνεται καθημερινά η ποσότητα του γάλακτος μέχρι να σταματήσει η συνήθεια

Η έγκαιρη διακοπή του μπιμπερό θα οδηγήσει το παιδί σταδιακά στη χρήση ποτηριού με στόμιο και μετά χωρίς, το οποίο είναι και το επιθυμητό.

Το τρίξιμο των δοντιών (ή αλλιώς βρουξισμός) είναι μια κατάσταση, της οποίας τα αίτια δεν είναι απόλυτα διευκρινισμένα. Παρατηρείται συχνά στα μικρά παιδιά και κυρίως κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου.

Σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό η συνήθεια αυτή διακόπτεται στην ηλικία των 7-10 ετών, όταν στο στόμα του παιδιού ανατείλουν τα μόνιμά του δόντια.
Αν όμως συνεχιστεί πέρα από αυτή την ηλικία είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβες (αποτριβές) στις μασητικές επιφάνειες των δοντιών.

Μπορεί ακόμα να προκαλέσει συμπτώματα στην περιοχή της άρθρωσης των γνάθων και των μυών όπου θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατασκευή ενός νάρθηκα. Ο νάρθηκας είναι ένα ειδικό πλαστικό μασελάκι, που το παιδί το φοράει τη νύχτα και προστατεύει τα δόντια.